Startersbonus: Gemeente Utrecht gooit € 166.000 over de balk!

Startersbonus: Gemeente Utrecht gooit € 166.000 over de balk!

De Gemeente Utrecht en het Actieplan Jeugdwerkloosheid Utrecht-Midden (‘JWLUM‘) keerde in 2014 met terugwerkende kracht startersbonussen uit aan werkgevers die jongeren onder de 27 in dienst namen. Het doel van de startersbonus is het stimuleren van werkgevers om arbeidsplaatsen beschikbaar te stellen aan jongeren. Door de terugwerkende kracht kan de startersbonus vaak niet dit doel bereiken. Veel jongeren waren al aangenomen voor de startersbonus de werkgever kon ‘stimuleren’ hen een arbeidsplaats te geven. Toch krijgen deze werkgevers € 1.000,– op hun rekening bijgeschreven.

Door de terugwerkende kracht is de startersbonus in veel gevallen alsof je ná de seks met groot enthousiasme begint aan het voorspel. Niet verkeerd voor de ontvanger, maar onzinnig als je bedenkt wat het doel van voorspel is! Op deze manier subsidiebeleid voeren is zinloos en vooral weggegooid geld. In 2014 hebben de Gemeente Utrecht en het JWLUM er € 166.000,– subsidiegeld mee over de balk gegooid.

Startersbonus van Actieplan Jeugdwerkloosheid Utrecht-Midden

De Gemeente Utrecht en het Actieplan Jeugdwerkloosheid Utrecht-Midden deelt in 2014 ‘startersbonussen’ van € 1000,– uit aan werkgevers die in dat jaar jongeren onder de 27 in dienst nemen.

De eerste ‘aankondiging’ van de startersbonus dateert van begin mei 2014. Het betreft een tweet van JWLUM op 1 mei en een nieuwsbericht van de site www.destadutrecht.nl op 3 mei 2014.

Het is echter pas op 14 november 2014 dat de gemeente Utrecht haar Beleidsregels regionale werkgeversinstrumenten jeugdwerkloosheid 2014 publiceert en hiermee de subsidiepot waaruit de startersbonussen betaald zullen worden officieel opent:

De startersbonus heeft tot doel het “stimuleren van werkgevers in de arbeidsmarktregio om arbeidsplaatsen beschikbaar te stellen aan jongeren.” Alle dienstverbanden van jongeren onder de 27 “gestart in de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014 komen in aanmerking.”

In totaal keert de gemeente Utrecht 362 startersbonussen uit. Dus 362 jongeren aan het werk gekregen door de uitgave van € 362.000,– aan startersbonussen. Het actieplan wordt gevierd als een groot succes en is daarom inmiddels ook verlengd in 2015.

Succes!? #GebakkenLucht !

Het claimen van dit succes is je reinste #GebakkenLucht. De gemeente Utrecht en JWLUM laten namelijk achterwege dat de startersbonus in veel gevallen is toegekend waar deze absoluut niet het doel kon dienen waarvoor het in het leven is geroepen. Namelijk het “stimuleren van werkgevers in de arbeidsmarktregio om arbeidsplaatsen beschikbaar te stellen aan jongeren.”

Het stimulerend effect van deze startersbonus is alleen aanwezig wanneer werkgevers vóór ze besluiten een jongere in dienst te nemen al weten dat ze een bonus kunnen krijgen. In het ideale geval is de startersbonus de druppel die hen doet besluiten daadwerkelijk de jongere aan te nemen. Het werkt niet wanneer deze werkgevers na het aannemen als verrassing te horen krijgen dat ze een € 1000,– mogen ophalen.

De startersbonus wordt echter op 15 november 2014 officieel door de gemeente Utrecht geopend en meteen met terugwerkende kracht van toepassing verklaard op alle jongeren onder 27 jaar die in 2014 in dienst zijn getreden. Veel jongeren waren dan ook al (lang) in dienst toen de startersbonus beschikbaar werd. Van enig ‘stimuleren van werkgevers‘ kon dan ook onmogelijk sprake zijn.

€ 166.000,– aan startersbonussen over de balk gegooid!

Uit een geanonimiseerd document dat we d.m.v. een WOB-verzoek in handen hebben gekregen hebben we inzicht wanneer de jongere werknemers waarvoor een startersbonus is verleent in dienst zijn getreden.

 

Uit bovenstaande grafiek blijkt dat 349 van de 362 startersbonussen  (96,41%) in 2014 betrekking op jongeren die al in dienst waren vóór de gemeente het programma officieel opende op 14 november 2014. Er was tussen 1 mei en 15 november echter al wel officieus bekend dat de startersbonus er zou komen.

Veel erger is dan ook dat 166 van de startersbonussen (45,86%) betrekking heeft op jongeren die zelfs al in dienst waren vóór dat de werkgevers konden weten dat überhaupt overwogen werd om deze startersbonus in het leven te roepen. Deze jongeren zijn gedurende januari t/m april 2014 in dienst getreden, vóór de introductie van de startersbonus werd aangekondigd.

Bij deze 166 jongeren is het onmogelijk dat de werkgever de startersbonus heeft laten meewegen in het besluit de jongere aan te nemen. De startersbonus bestond nog niet en kon dus ook geen stimulerend effect hebben.

Het met terugwerkende kracht uitdelen van deze startersbonussen is zinloos en vooral weggegooid geld. Het is alsof je ná de seks met groot enthousiasme begint aan het voorspel. Niet verkeerd voor de ontvanger, maar onzinnig als je bedenkt wat het doel van voorspel is. De Gemeente Utrecht en het JWLUM hebben dus zonder twijfel € 166.000 aan subsidiegelden over de balk gegooid!

Incapabele beleidsmakers

Het is erg genoeg dat er € 166.000,– wordt uitgegeven zonder dat daar iets voor terug komt. Het is vooral tragisch dat de beleidsbepalers van de Gemeente Utrecht zich of, niet realiseerde wat de gevolgen waren van de opgenomen terugwerkende kracht, of hier geen bezwaar tegen hadden. Beide gevallen zijn zeer bezwaarlijk.

We zetten dan ook grote vraagtekens het nut van deze startersbonus en de beleidsbepalers die terugwerkende kracht in de beleidsregels hebben opgenomen. Deze vraagtekens worden alleen maar groter nu blijkt dat de startersbonus in 2015 verlengd wordt onder vergelijkbare voorwaarden.

Een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen?

Op 7 juli 2015 werd gemeld dat het actieplan en daarmee de ‘startersbonus’ in 2015 een vervolg krijgt. De gemeente Utrecht heeft op 13 juli 2015 haar Beleidsregels regionale werkgeversinstrumenten Jeugdwerkloosheid 2015 gepubliceerd.

Ook nu zijn de beleidsregels met terugwerkende kracht van toepassing vanaf 1 januari 2015. Werkgevers in de regio Utrecht-Midden kunnen dus wederom aanspraak maken op een startersbonus voor jongeren die zij in dienst hebben genomen voor dat de startersbonus 2015 bestond. In veel gevallen zal er dus weer € 1000,– aan een werkgever worden overgemaakt terwijl op voorhand vast staat dat het stimulerend effect dat wordt beoogd niet aanwezig zal zijn. Dit keer betreft die periode niet 4 maanden zoals in 2014, maar zelfs 6 maanden.  Het percentage ineffectieve startersbonussen zal waarschijnlijk dan ook nog hoger liggen dan de 46% in 2014.